คู่มือเริ่มต้นใช้ Linux ด้วย Ubuntu: เปลี่ยนผ่านอย่างมั่นใจจาก Windows
ในยุคที่ Windows 10 กำลังเข้าสู่ช่วงหมดอายุการซัพพอร์ต (End of Support) และ Windows 11 ไม่ได้เหมาะกับทุกคน เพราะข้อจำกัดด้านฮาร์ดแวร์และไลเซนส์ หลายคนจึงหันมามองหา “ทางเลือก” ที่ฟรี เสถียร และปลอดภัยมากขึ้น
หนึ่งในตัวเลือกที่น่าสนใจที่สุดคือ Ubuntu – ระบบปฏิบัติการ Linux ที่ใช้งานง่ายและเป็นมิตรกับผู้เริ่มต้น
บทความนี้จะพาคุณไปรู้จัก Ubuntu ตั้งแต่ดาวน์โหลด ติดตั้ง ไปจนถึงการใช้งานจริง พร้อมแนะนำโปรแกรมสำคัญที่ใช้แทนซอฟต์แวร์บน Windows ได้อย่างสบายใจ
Ubuntu คืออะไร?
Ubuntu เป็นระบบปฏิบัติการที่พัฒนาต่อจาก Linux Kernel และได้รับความนิยมสูงสุดในหมู่ผู้ใช้ Linux ทั่วโลก
จุดเด่นของ Ubuntu คือ:
- ฟรี 100%
- มีหน้าตา (UI) ที่ใช้งานง่าย คล้าย Windows
- มี Software Center ให้ติดตั้งแอปพลิเคชันได้แบบคลิกเดียว
- มีชุมชนผู้ใช้ทั่วโลก คอยช่วยเหลือ
ขั้นตอนที่ 1: ดาวน์โหลด Ubuntu
- ไปที่เว็บไซต์หลัก:
https://ubuntu.com/download/desktop - คลิก Download Ubuntu Desktop
- แนะนำให้เลือกเวอร์ชัน LTS (Long-Term Support) เช่น Ubuntu 22.04 LTS เพื่อความเสถียรและได้รับอัปเดตนานถึง 5 ปี
ขั้นตอนที่ 2: สร้าง USB สำหรับติดตั้ง
หากคุณใช้ Windows อยู่:
- ดาวน์โหลดโปรแกรม Rufus จาก
https://rufus.ie - เสียบ USB ขนาด 8 GB ขึ้นไป
- เปิด Rufus เลือกไฟล์
.isoที่โหลดมาจาก Ubuntu และเริ่มสร้าง USB
ขั้นตอนที่ 3: ติดตั้ง Ubuntu
- เสียบ USB แล้วรีสตาร์ทเครื่อง
- กดปุ่ม Boot Menu เช่น F12 / Esc / Del (ขึ้นอยู่กับยี่ห้อคอม)
- เลือกบูตจาก USB
- หน้าจอจะขึ้นเมนู “Try Ubuntu” หรือ “Install Ubuntu”
- เลือก “Try Ubuntu” เพื่อทดลองก่อน
- หรือเลือก “Install Ubuntu” เพื่อเริ่มติดตั้ง
- ขั้นตอนติดตั้งจะมีดังนี้:
- เลือกภาษา / ภูมิภาค
- เลือกประเภทการติดตั้ง (แนะนำ “Erase disk and install Ubuntu” สำหรับลงใหม่ทั้งระบบ หรือ “Install alongside Windows” สำหรับ Dual Boot)
- ตั้งชื่อผู้ใช้และรหัสผ่าน
- กด “Install” แล้วรอประมาณ 15-30 นาที
เมื่อเสร็จสิ้น ระบบจะขอให้รีสตาร์ท แล้วคุณก็จะเข้าสู่โลกของ Ubuntu!
ขั้นตอนที่ 4: การติดตั้งซอฟต์แวร์เพิ่มเติม
1. ใช้ Ubuntu Software (คล้าย App Store)
- คลิกไอคอน Ubuntu Software จากเมนูหลัก
- ค้นหาแอป เช่น Firefox, VLC, GIMP, LibreOffice
- กด “Install” แล้วรอให้ติดตั้งเสร็จ
2. ใช้คำสั่งผ่าน Terminal
เปิด Terminal โดยกด Ctrl + Alt + T แล้วใช้คำสั่ง:
bashคัดลอกแก้ไขsudo apt update
sudo apt install <ชื่อแพ็กเกจ>
ตัวอย่างเช่น:
bashคัดลอกแก้ไขsudo apt install vlc
sudo apt install gimp
โปรแกรมทดแทนซอฟต์แวร์ Windows บน Ubuntu
| Windows | Ubuntu | หมายเหตุ |
|---|---|---|
| MS Word / Excel / PowerPoint | LibreOffice / OnlyOffice | เปิดไฟล์ docx, xlsx, pptx ได้ดี |
| Photoshop | GIMP | แต่งภาพครอบคลุม |
| Premiere Pro | Kdenlive | ตัดต่อวิดีโอแบบมืออาชีพ |
| WinRAR | Archive Manager | แตกไฟล์ zip, rar |
| Notepad++ | VS Code / Gedit | สำหรับเขียนโค้ดหรือจดบันทึก |
| Windows Media Player | VLC | เล่นไฟล์วิดีโอ/เสียงครบทุกฟอร์แมต |
การใช้งานพื้นฐาน Ubuntu
หน้า Desktop
- คล้าย Windows: มีไอคอนซ้ายมือ (Dock), ปุ่มเมนูมุมซ้ายบน
- ใช้เมาส์ลากได้ปกติ
- เปลี่ยน Wallpaper หรือ Theme ได้ใน Settings
การจัดการไฟล์
- เปิดแอป “Files” (คล้าย Windows Explorer)
- สามารถลากไฟล์ คัดลอก วาง สร้างโฟลเดอร์ใหม่ ได้เหมือนเดิม
ติดตั้งภาษาไทย
- ไปที่ Settings > Region & Language > Install/Remove Languages
- เลือก Thai แล้ว Apply
- จากนั้นเลือกเพิ่มแป้นพิมพ์ไทย และเปลี่ยนภาษาโดยกด
Super + Space(ปุ่ม Windows + Spacebar)
คำแนะนำเพิ่มเติมสำหรับมือใหม่
- อย่ากลัว Terminal มันคือเพื่อนของคุณ
- หัดใช้ Snap, Flatpak, หรือ AppImage สำหรับติดตั้งแอปที่อยู่นอกคลัง
- เข้ากลุ่ม Facebook เช่น “Ubuntu Thailand” เพื่อถามคำถาม
สรุป
Ubuntu คือประตูสู่โลกแห่งอิสระในการใช้คอมพิวเตอร์ คุณไม่ต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์ซอฟต์แวร์ ไม่ต้องกังวลกับไวรัส และยังสามารถทำงานได้แทบทุกอย่างที่คุณเคยทำบน Windows
การเปลี่ยนผ่านอาจต้องเรียนรู้เล็กน้อย แต่รับรองว่าคุณจะได้ประสบการณ์ใหม่ที่มั่นคงและปลอดภัยมากขึ้น