ใช้ ChatGPT อย่างไรให้ “ตรงใจ” และ “ลึก” ขึ้น
หลายคนใช้ ChatGPT แล้วรู้สึกว่าได้คำตอบแบบ “กลาง ๆ” ไม่ลึก ไม่เฉียบ ไม่ได้ช่วยให้ไอเดียบรรเจิดหรือช่วยให้เขียนเอกสารธีสิสได้เร็วขึ้นเท่าที่คาด
จริง ๆ แล้ว ไม่ใช่เพราะ ChatGPT ไม่เก่ง
แต่เพราะ “คำสั่ง” หรือ Prompt ที่เราพิมพ์ลงไปยังไม่ชัดพอ
ปัญหาที่มักเกิดขึ้น
นิสิตหลายคนพิมพ์ว่า:
“ช่วยคิดหัวข้อธีสิสหน่อยครับ”
“อยากได้แนวคิดออกแบบศูนย์การเรียนรู้ครับ”
ChatGPT จะพยายามตอบให้ครอบคลุม แต่คำตอบก็จะ “กว้างไป” หรือ “พื้นฐานเกินไป”
ไม่สามารถเอาไปใช้ต่อได้ทันที
ทางออก: ใช้ RCOT Framework ในการเขียน Prompt
RCOT คือแนวทางช่วยเขียนคำสั่งให้ชัดเจนขึ้น โดยมี 4 ส่วนหลัก:
🔹 R – Role (ให้ ChatGPT รับบทบาท)
ระบุว่าอยากให้ ChatGPT ทำตัวเป็นใคร เช่น:
- อาจารย์ที่ปรึกษา → เพื่อให้ช่วยตั้งคำถามวิจัย
- นักวางผังเมือง → เพื่อวิเคราะห์บริบทเมือง
- นักออกแบบนิทรรศการ → เพื่อช่วยคิดวิธีจัดแสดงเนื้อหา
- นักวิจัยด้านสิ่งแวดล้อม → เพื่อสรุปทฤษฎีเกี่ยวกับอาคารเขียว
การกำหนดบทบาทช่วยให้ AI “คิดแบบเฉพาะทาง” ได้แม่นยำขึ้นทันที
🔹 C – Context (อธิบายบริบท)
เล่าให้ละเอียดว่าคุณเป็นใคร กำลังทำอะไร ต้องการอะไร
ตัวอย่าง:
“ฉันเป็นนิสิตปี 5 สถาปัตย์ ทำธีสิสเรื่องศูนย์เรียนรู้พลังงานสะอาด ตั้งอยู่ในเมืองอุตสาหกรรม ต้องการแนวคิดจัด Zoning ที่ทำให้คนทั่วไปเข้าใจเรื่องพลังงานหมุนเวียนได้ง่าย”
ยิ่งให้ข้อมูลมาก → ยิ่งได้คำตอบที่ใช่
🔹 O – Output (รูปแบบผลลัพธ์ที่ต้องการ)
ระบุว่าคุณอยากได้คำตอบในรูปแบบไหน เช่น:
- List หรือ Bullet Point → เพื่อสรุปแนวคิดหลัก
- ตาราง → เปรียบเทียบแนวทาง
- Paragraph → ใช้ในบทความหรือรายงาน
- Sketch idea (คำอธิบายแนวคิดสำหรับวาดภาพ)
- Storyboard → ถ้าออกแบบสื่อ/นิทรรศการ
🔹 T – Tone of Voice (สไตล์ภาษา)
เลือกโทนภาษาที่เหมาะกับสิ่งที่ต้องการ เช่น:
- กลาง ๆ เป็นกันเอง → ถ้าใช้ในขั้นตอนคิดออกแบบ
- เป็นทางการ → ถ้าใช้เขียนรายงานหรือสื่อสารกับอาจารย์
- กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ → ถ้าอยากให้นำเสนออะไรใหม่ ๆ
ตัวอย่างการเขียน Prompt สำหรับนิสิตสถาปัตย์
📌 ตัวอย่างที่ 1 – ขอไอเดียออกแบบ
Prompt:
เป็นนักออกแบบนิทรรศการ ช่วยคิดแนวคิดจัดแสดงเนื้อหาในศูนย์เรียนรู้พลังงานสะอาด ที่เน้นการมีส่วนร่วมของเด็กและเยาวชน โดยอาคารตั้งอยู่ในจังหวัดระยอง ฉันเป็นนิสิตปี 5 สถาปัตย์ ต้องการใช้ไอเดียนี้ในธีสิส
ขอรูปแบบเป็น Bullet Point พร้อมคำอธิบาย และใช้ภาษาธรรมดา
📌 ตัวอย่างที่ 2 – ขอความช่วยเหลือในการตั้งโจทย์วิจัย
Prompt:
รับบทเป็นอาจารย์ที่ปรึกษาธีสิส ช่วยแนะนำคำถามวิจัยที่น่าสนใจสำหรับธีสิสหัวข้อ “ศูนย์การเรียนรู้ศิลปะพื้นถิ่นในชุมชนชนบท” ฉันเป็นนิสิตปี 5 อยากตั้งคำถามให้แตกต่างจากรุ่นพี่ ขอคำถามที่เชื่อมโยงกับการอนุรักษ์และมีส่วนร่วมของชุมชน
ตอบในรูปแบบตาราง โดยเปรียบเทียบกับหัวข้อของรุ่นพี่ในปีก่อน
📌 ตัวอย่างที่ 3 – ช่วยเรียบเรียงคำพูดให้นำเสนอได้
Prompt:
ช่วยเรียบเรียงเนื้อหาสำหรับใช้พูดนำเสนอธีสิสในหัวข้อ “ศูนย์เรียนรู้วัฒนธรรมอาหารอีสาน” ความยาวประมาณ 1 นาที ต้องการให้ฟังดูมั่นใจ ชัดเจน เข้าใจง่าย ไม่เป็นทางการเกินไป
สรุป: RCOT ใช้ยังไงให้ได้ผล?
| องค์ประกอบ | คำอธิบาย | ตัวอย่างที่ใช้ได้จริง |
|---|---|---|
| R | บทบาท | อาจารย์ที่ปรึกษา / นักออกแบบ / นักวิจัย |
| C | บริบท | ฉันทำธีสิสเรื่องอะไร / อยู่ปีไหน / ตั้งอยู่ที่ไหน |
| O | รูปแบบ | สรุป / ตาราง / ข้อความ / สคริปต์ |
| T | โทนภาษา | เป็นทางการ / เป็นกันเอง / กระตุ้นไอเดีย |
แนะนำให้นิสิตฝึกใช้ RCOT ตั้งแต่ตอนนี้
ChatGPT จะเป็นเครื่องมือที่ช่วยงานเราได้ ถ้าเราใช้คำสั่งได้ดีพอ
ยิ่งเขียน Prompt ชัด → ยิ่งช่วยให้งานธีสิสเดินเร็ว
→ ตั้งแต่การคิดหัวข้อ ทบทวนทฤษฎี ไปจนถึงเตรียมนำเสนอรอบ Final
ใส่ความเห็น
คุณต้องเข้าสู่ระบบ เพื่อจะพิมพ์ความเห็น