🏡✨ รู้จัก “วาสทุศาสตร์” (Vasthu)

ศาสตร์อินเดียโบราณที่ช่วยให้บ้านมีความสุข สมดุล และพลังดี


🏡 วาสทุศาสตร์ (Vastu Shastra) คืออะไร?

วาสทุศาสตร์ (Vastu Shastra – वास्तु शास्त्र) คือศาสตร์ทางสถาปัตยกรรมโบราณของอินเดีย
คำว่า “วาสทุ” หมายถึง “ที่อยู่อาศัยหรือพื้นที่ปลูกสร้าง” และ “ศาสตร์” คือ “คำสอนหรือหลักการ”
รวมแล้วแปลว่า:

ศาสตร์แห่งการจัดวางที่อยู่อาศัยให้สอดคล้องกับธรรมชาติและจักรวาล


🌿 จุดประสงค์ของวาสทุศาสตร์

  • เชื่อมโยงอาคารกับพลังของธรรมชาติ
  • ออกแบบบ้าน เมือง วัด สวน ถนน ให้สอดคล้องกับพลังงานและทิศทาง
  • สร้างสมดุลของ “พื้นที่ – แสง – ลม – ธาตุ”
  • ใช้ “เส้นกริด” แบบมณฑล (Mandala) เพื่อวางผังสถาปัตยกรรมอย่างมีระบบ

🧱 หลักการของวาสทุศาสตร์

  1. ออกแบบพื้นที่ตามกริด (Mandala) เช่น 8×8, 9×9 หรือ 10×10 ช่อง
    • ตรงกลางเรียกว่า Brahmasthana เป็นจุดศูนย์กลางพลังงาน
  2. ทิศทางมีความหมายเฉพาะ เช่น
    • ตะวันออก = แสงสว่าง ความรู้
    • เหนือ = พลังสร้างสรรค์
    • ใต้ = เสถียรภาพ
  3. ตำแหน่งการใช้งาน
    • ครัว → ทิศตะวันออกเฉียงใต้ (ไฟ)
    • ห้องนอนใหญ่ → ตะวันตกเฉียงใต้ (มั่นคง)
    • ห้องบูชา / ถังเก็บน้ำ → ตะวันออกเฉียงเหนือ (บริสุทธิ์)

แนวคิดนี้เหมือนกับ “ฮวงจุ้ย” ของจีน แต่มีโครงสร้างแนวร่างแผนผังทางเรขาคณิตชัดเจนกว่า


📜 ประวัติของวาสทุศาสตร์

  • เกิดขึ้นตั้งแต่ยุค พระเวท (Vedic Period)
  • พัฒนามาจากศาสตร์การสร้างแท่นบูชา (Yajna Mandala)
  • มีการบันทึกในตำราโบราณ เช่น อรรถศาสตร์ (Arthashastra), มานะสาระ (Manasara), ไมยมาตะ (Mayamata)
  • นำไปใช้ในการออกแบบวัดเมือง เช่น นครชัยปุระ (Jaipur) และ เมืองจันดิการ์ห์ (Chandigarh)

ที่มา https://en.wikipedia.org/wiki/Vastu_shastra


🛕 ตัวอย่างการนำไปใช้จริง

  • นครวัด (Angkor Wat) ใช้โครงสร้างวาสทุศาสตร์ผสมกับศิลปะเขมร
  • นครชัยปุระ (Jaipur) วางผังเมืองตามกริด Mandala โดย Vidyadhar Bhattacharya
  • สมัยโมเดิร์น เช่น สถาปนิก Charles Correa ใช้วาสทุศาสตร์ออกแบบ Jawahar Kala Kendra และ Gandhi Ashram

⚖️ ข้อถกเถียงร่วมสมัย

  • นักวิชาการบางคน มองว่าวาสทุศาสตร์เป็นหลักการทางสถาปัตยกรรมเชิงปรัชญา
  • แต่ในยุคปัจจุบัน มี “หมอดู-นักไสยศาสตร์” ที่อ้างวาสทุเพื่อขายบริการแบบขาดวิชาการ
  • บางคนวิจารณ์ว่า “วาสทุ” ถูกทำให้กลายเป็น “ไสยศาสตร์” มากกว่าจะเป็นศาสตร์จริง

✨ สรุปสั้น ๆ: ทำไมต้องรู้จักวาสทุศาสตร์?

เหตุผลคำอธิบาย
🎯 เข้าใจพลังงานของพื้นที่วาสทุช่วยวางทิศ จัดฟังก์ชันให้พื้นที่ “ทำงานร่วมกับธรรมชาติ”
🏡 เพิ่มคุณภาพชีวิตบ้านที่วางถูกหลัก จะรู้สึกโล่ง สงบ ปลอดภัย
🧠 เชื่อมโยงปรัชญา-สถาปัตย์วาสทุไม่ใช่แค่การวางของ แต่คือ “การออกแบบเพื่อจิตใจ”

🧭 เข้าใจแผนผังวาสทุ: จัดบ้านให้ตรงทิศ พลังงานจะดี

จากภาพที่แนบมา วาสทุศาสตร์แบ่งบ้านออกเป็น 9 ช่องหลักตามทิศทั้งแปด + ศูนย์กลาง
แต่ละทิศมีลักษณะพลังเฉพาะของตัวเอง และแนะนำให้วางพื้นที่ต่าง ๆ ตามนี้:

ที่มา Facebook Architecture Matters


🚪 จุดทางเข้า (Entry)

ทิศที่ดีในการเปิดประตูทางเข้า:

  • ตะวันออกเฉียงเหนือ (NE) → ดีที่สุด ✨
  • ตะวันออก (E)
  • ตะวันตกเฉียงเหนือ (NW)

หลีกเลี่ยง

  • ทิศใต้ (S), ตะวันตกเฉียงใต้ (SW), ตะวันออกเฉียงใต้ (SE) → เป็นตำแหน่งพลังงานขัดแย้ง

🍳 ห้องครัว (Kitchen)

ตำแหน่งที่ดี:

  • ตะวันออก (E)
  • ตะวันออกเฉียงใต้ (SE)

พลังของไฟจะกลมกลืนกับทิศนี้ ทำให้ส่งเสริมสุขภาพและความอบอุ่นของครอบครัว


🛏 ห้องนอน

ห้องนอนใหญ่ (Master Bedroom):

  • ตะวันตกเฉียงใต้ (SW) → เสริมพลังความมั่นคง ความเป็นผู้นำ

ห้องนอนเด็ก (Children’s Bed):

  • ตะวันตกเฉียงเหนือ (NW) → ส่งเสริมการเรียนรู้และความสงบของจิตใจ

💧 จุดเก็บน้ำและบูชา

ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ (NE) เหมาะสำหรับ:

  • ถังเก็บน้ำ (Water Sump)
  • ห้องบูชา (Puja Room)
  • ช่องแสงและลม (Light & Airy Space)
    เพราะเป็นทิศที่พลังหยางสูง ให้พลังบริสุทธิ์

📦 จุดเก็บของหนัก / ถังน้ำ / ห้องเก็บของ

ตะวันตกเฉียงใต้ (SW) เหมาะสำหรับ:

  • ถังน้ำ (Water Tank)
  • ห้องเก็บของ (Store Room)
  • ของหนักทุกประเภท

เหตุผลเพราะเป็นทิศที่ควรให้หนัก หนา และมั่นคง


🌱 หลักการสำคัญของวาสทุ

  • ทิศตะวันออกและเหนือควร โล่ง โปร่ง รับลม
  • ทิศใต้และตะวันตกควร ทึบ หนัก มีของมั่นคง
  • พลังของแต่ละทิศมีความเชื่อมโยงกับ “ธาตุทั้งห้า” คล้ายกับฮวงจุ้ย

✨ อยากให้บ้านดีตามวาสทุ ทำยังไง?

พื้นที่ควรอยู่ทิศไหน
ทางเข้าNE, E, NW (ดี)
ครัวSE, E
ห้องนอนใหญ่SW
ห้องนอนเด็กNW
ห้องบูชา / น้ำNE
ห้องเก็บของ / ถังน้ำSW

🧘‍♂️ จัดบ้านถูกทิศ = เสริมสุขภาพ ความมั่นคง และพลังดีรอบตัว