แนวทางการออกแบบวอร์ดผู้ป่วย (Ward Design): พื้นที่เยียวยาที่เชื่อมโยงผู้ป่วยกับทีมรักษาอย่างสมดุล
เพราะวอร์ดคือหัวใจของการดูแลผู้ป่วยในระยะยาว การออกแบบที่ดีจึงต้องสร้างสมดุลระหว่างความสบายของผู้ป่วย ประสิทธิภาพของบุคลากร และการควบคุมการติดเชื้อ
1. การออกแบบห้องผู้ป่วยที่ยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง (Patient-Centered Room Layout)
- ห้องพักผู้ป่วยควรออกแบบเป็นห้องเดี่ยวเพื่อป้องกันการติดเชื้อ เสริมความเป็นส่วนตัว และเพิ่มความสบาย
- ควรใช้แสงธรรมชาติ สีโทนสงบ และออกแบบให้ผู้ป่วยสามารถเข้าถึงสิ่งอำนวยความสะดวกได้เอง เช่น ห้องน้ำในตัวที่ใกล้เตียง
- ลดสิ่งกีดขวางในห้องเพื่อลดความเสี่ยงในการหกล้ม และเพิ่มการเข้าถึงของบุคลากร
(Hoare Lea, 2021; Architects Collective, n.d.)
2. การไหลเวียนของบุคลากรและการมองเห็นผู้ป่วย (Efficient Circulation and Observation)
- ผังวอร์ดมักวางรอบทางเดินกลางหรือศูนย์ควบคุม เพื่อให้ระยะเดินของเจ้าหน้าที่สั้นลง และส่งเสริมการสื่อสาร
- ควรมีสถานีเจ้าหน้าที่ที่กระจายตัว เพื่อให้สามารถมองเห็นผู้ป่วยได้ชัดเจน โดยไม่ละเมิดความเป็นส่วนตัว
- การออกแบบประตูห้องให้เป็นแบบเว้าเข้า ช่วยเพิ่มความปลอดภัยและการสังเกต
(Hoare Lea, 2021; Axis Medical, n.d.)
3. การควบคุมการติดเชื้อ (Infection Control)
- ห้องแยกที่มีห้องน้ำในตัวเป็นทางเลือกสำคัญสำหรับผู้ป่วยติดเชื้อ
- จุดล้างมือและแอลกอฮอล์เจลควรตั้งอยู่ในจุดที่ใช้งานง่าย เช่น หน้าห้องหรือทางเดิน
- ผิวพื้นและวัสดุที่ใช้ควรทำความสะอาดง่าย ลดการสะสมของฝุ่นและเชื้อโรค
(ICDKWT, 2008)
4. ความยืดหยุ่นของพื้นที่ (Flexibility and Adaptability)
- ใช้แนวคิด “ห้องมาตรฐาน” หรือแบบ modular ที่สามารถดัดแปลงเป็นห้องแยก หรือเพิ่มความจุเมื่อมีสถานการณ์ระบาด
- การใช้ผนังเลื่อนหรือพื้นที่อเนกประสงค์ ช่วยรองรับผู้ป่วยหลากหลายประเภท
(Coohom, n.d.; World Health Expo, n.d.)
5. ความสบายและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย (Comfort and Well-being)
- แสงธรรมชาติ วิวสีเขียว และการใช้วัสดุที่คล้ายบ้าน เช่น ไม้หรือผ้าสีอ่อน ช่วยลดความเครียดของผู้ป่วย
- ควรมีพื้นที่สำหรับครอบครัว เช่น มุมพัก หรือห้องนั่งเล่น เพื่อส่งเสริมการเยียวยาแบบองค์รวม
(Tandfonline, 2023; Architects Collective, n.d.)
6. ความปลอดภัยและการเข้าถึง (Safety and Accessibility)
- ทางเดินและประตูควรกว้างพอให้เตียงหรือรถเข็นเคลื่อนผ่านได้อย่างปลอดภัย
- ลดสิ่งติดตั้งถาวรในห้อง เช่น ชั้นหรือโต๊ะ ที่อาจเป็นอุปสรรคในการเคลื่อนย้าย
- ควรมีราวจับ พื้นกันลื่น และป้ายบอกทางชัดเจน เพื่อป้องกันการลื่นล้ม
(Monash Health, 2019; ICDKWT, 2008)
สรุปตารางองค์ประกอบหลักของการออกแบบวอร์ด
| ด้านการออกแบบ | รายละเอียดหลัก |
|---|---|
| ห้องพักผู้ป่วย | ห้องเดี่ยว มีห้องน้ำในตัว ใช้สีและแสงธรรมชาติเพื่อความผ่อนคลาย |
| ระบบไหลเวียน | ทางเดินกลาง สถานีเจ้าหน้าที่กระจายตัว มองเห็นผู้ป่วยได้ทั่วถึง |
| การควบคุมการติดเชื้อ | ห้องแยก จุดล้างมือ วัสดุทำความสะอาดง่าย |
| ความยืดหยุ่น | ห้องแบบโมดูล ปรับเปลี่ยนได้ตามสถานการณ์ |
| ความสบายและการเยียวยา | วิวธรรมชาติ วัสดุอบอุ่น พื้นที่สำหรับครอบครัว |
| ความปลอดภัยและการเข้าถึง | ประตูกว้าง ราวจับ พื้นกันลื่น ป้ายบอกทางชัดเจน |
สรุป
การออกแบบวอร์ดที่ดี คือต้นทุนแห่งการเยียวยา ที่สร้างสมดุลระหว่างประสบการณ์ของผู้ป่วย ประสิทธิภาพของบุคลากร และการป้องกันการติดเชื้อ
ไม่ใช่แค่ “การนอนรักษา” แต่คือการวางโครงสร้างเพื่อการฟื้นฟูสุขภาพแบบองค์รวม
รายการอ้างอิง
Architects Collective. (n.d.). The patient room [PDF]. Retrieved from https://www.ac.co.at/uploads/pics/210120_Birkhaeuser_Patient_Room_complete_Suedspidol_Freiburg.pdf
Axis Medical. (n.d.). How to design and build modern hospital wards. Retrieved from https://axismedical.gr/how-to-design-and-build-modern-hospital-wards-key-considerations-and-best-practices/
Coohom. (n.d.). Effective hospital ward room layout: Designing optimal spaces for care. Retrieved from https://www.coohom.com/article/effective-hospital-ward-room-layout
Hoare Lea. (2021). Intelligent hospital design principles [PDF]. Retrieved from https://hoarelea.com/app/uploads/2021/06/Intelligent_Hospitals_Design_Principles.pdf
ICDKWT. (2008). Guidelines for general ward design [PDF]. Retrieved from http://www.icdkwt.com/pdf/policiesandguidelines/DesignandConstruction/GuidelinesforGeneralWardDesign-2008.pdf
Monash Health. (2019). Design principles of a functional ward and their impact on staff and patients [PDF]. Retrieved from https://monashhealth.org/wp-content/uploads/2019/03/Scoping-Review_design-principles_final.-24-Oct.pdf
Tandfonline. (2023). Hospital design principles implementation: Reflections from practice. Retrieved from https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13467581.2023.2215842
World Health Expo. (n.d.). The guiding principles of hospital design and planning. Retrieved from https://www.worldhealthexpo.com/insights/healthcare-management/the-guiding-principles-of-hospital-design-and-planning
ใส่ความเห็น
คุณต้องเข้าสู่ระบบ เพื่อจะพิมพ์ความเห็น