การออกแบบเพื่อทุกคนในโรงพยาบาล

การออกแบบเพื่อทุกคนในโรงพยาบาล (Universal Design for Hospitals)

Universal Design หรือ “การออกแบบเพื่อทุกคน” คือแนวคิดที่มุ่งสร้างสภาพแวดล้อมที่ผู้ใช้งานทุกคนสามารถเข้าถึงและใช้งานได้อย่างเท่าเทียม ไม่ว่าจะเป็นผู้ป่วย เจ้าหน้าที่ หรือผู้มาเยี่ยม ไม่จำกัดอายุ ความสามารถทางกายภาพ หรือพื้นฐานทางสังคม แนวคิดนี้จึงเป็นรากฐานสำคัญของการออกแบบโรงพยาบาลที่ดีในศตวรรษที่ 21

หลักการสำคัญของการออกแบบเพื่อทุกคนในโรงพยาบาล

1. การใช้งานอย่างเท่าเทียม (Equitable Use)

พื้นที่และบริการควรออกแบบให้เหมาะกับทุกคนโดยไม่แบ่งแยก เช่น

ทางเข้าไร้ขั้นบันได
เคาน์เตอร์ต้อนรับความสูงต่ำ
ลิฟต์ใกล้ประตูทางเข้า

(UNDP, 2022; NY Engineers, n.d.)

2. ยืดหยุ่นต่อการใช้งาน (Flexibility in Use)

ตอบสนองความต้องการที่หลากหลาย เช่น

เฟอร์นิเจอร์ปรับระดับได้
ระบบนัดหมายที่รองรับทั้งออนไลน์และโทรศัพท์

(UNDP, 2022)

3. เรียบง่ายและเข้าใจง่าย (Simple and Intuitive Use)

ผู้ใช้สามารถใช้งานได้แม้ไม่มีประสบการณ์มาก่อน เช่น

ป้ายบอกทางเข้าใจง่าย
แผนผังโรงพยาบาลเข้าใจได้แม้ไม่มีความรู้ภาษา

(Gresham Smith, 2023)

4. ข้อมูลที่เข้าถึงได้ (Perceptible Information)

ส่งข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น

ป้ายที่มีสีตัดกันสูง
แถบนำทางแบบสัมผัส
เสียงและภาพประกอบคำสั่ง

(UW Waterloo, n.d.)

5. ปลอดภัยต่อความผิดพลาด (Tolerance for Error)

ลดความเสี่ยงจากการกระทำผิด เช่น

พื้นกันลื่น
มือจับแบบก้านโยกแทนลูกบิด
มุมโต๊ะที่มน ลดการกระแทก

(UNDP, 2022)

6. ใช้แรงน้อย (Low Physical Effort)

ช่วยให้ใช้งานได้โดยไม่เหนื่อยล้า เช่น

ประตูอัตโนมัติ
เตียงผู้ป่วยปรับระดับได้
สุขภัณฑ์แบบกดเบา

(NY Engineers, n.d.)

7. ขนาดและพื้นที่เหมาะสม (Size and Space for Approach and Use)

รองรับผู้ใช้รถเข็น วัยสูงอายุ และเด็ก เช่น

ทางเดินกว้างไม่ต่ำกว่า 1.5 เมตร
ห้องน้ำผู้พิการ
พื้นที่รอที่หลากหลาย (เก้าอี้มี/ไม่มีพนักวางแขน)

(BDC Network, 2023)

ตัวอย่างแนวปฏิบัติที่ดี

ทางเข้าไร้ระดับ มีประตูอัตโนมัติ
เคาน์เตอร์ต้อนรับแบบต่ำสำหรับรถเข็น
ป้ายบอกทางมีภาพ สัญลักษณ์ และอักษรเบรลล์
พื้นที่รอมีที่นั่งหลากหลาย รองรับผู้สูงอายุและผู้พิการ
แสงธรรมชาติ เสียงนุ่มนวล ไม่รบกวนสมาธิ
พื้นที่เล่นสำหรับเด็ก และพื้นที่สีเขียวช่วยผ่อนคลาย

(UNDP, 2022; Gresham Smith, 2023)

ประโยชน์ที่ได้จากการออกแบบเพื่อทุกคน

ทุกคนใช้งานได้ โดยไม่ต้องมีการดัดแปลง
ส่งเสริมศักดิ์ศรีและความเท่าเทียม ของผู้ป่วยและผู้ใช้บริการ
ลดความเสี่ยงการหกล้มและอุบัติเหตุ
ช่วยให้เจ้าหน้าที่ทำงานได้คล่องตัว ลดความเหนื่อยล้า
รองรับอนาคต ทั้งด้านเทคโนโลยีและผู้ใช้งานหลากหลายยิ่งขึ้น

(Nursing CE Central, 2022; Kompany, 2011)

สรุป

การออกแบบโรงพยาบาลโดยใช้แนวคิด Universal Design ไม่ใช่แค่เรื่องของการเข้าถึง แต่เป็นการ “ออกแบบประสบการณ์” ที่ให้เกียรติผู้ใช้ทุกคน สร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย เป็นมิตร และยั่งยืน ทั้งต่อผู้ป่วย เจ้าหน้าที่ และชุมชน

อ้างอิง (References – APA Style)

Gresham Smith. (2023). Maximizing access for everyone: A closer look at universal design in healthcare facilities. Retrieved from https://www.greshamsmith.com/news-and-insights/maximizing-access-for-everyone-a-closer-look-at-universal-design/

NY Engineers. (n.d.). Understanding the application of universal design principles in healthcare facilities. Retrieved from https://www.ny-engineers.com/blog/understanding-the-application-of-universal-design-principles-in-healthcare-facilities

Nursing CE Central. (2022). Implementing universal design in healthcare. Retrieved from https://nursingcecentral.com/universal-design/

United Nations Development Programme. (2022). Universal design in healthcare [PDF]. Retrieved from https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ua/Manual_UD-in-Healthcare_eng.pdf

UW Waterloo. (n.d.). Universal design for healthcare facilities [PDF]. Retrieved from https://cs.uwaterloo.ca/~jhoey/teaching/cs793/wiki/uploads/universal-design-for-health-care-facilities-1.pdf

BDC Network. (2023). Maximizing access for everyone: A closer look at universal design in healthcare. Retrieved from https://www.bdcnetwork.com/home/blog/55152623/maximizing-access-for-everyone-a-closer-look-at-universal-design-in-healthcare-facilities

Kompany, H. (2011). Hospitals: Universal design and accessibility for all [PDF]. Retrieved from https://www.journees-ihf.com/Media/archives/ihf-2011/Atelier_GB/Atelier7_KOMPANY_3.pdf

การออกแบบเพื่อทุกคนในโรงพยาบาล